1. səhifə (Cəmi 1 səhifə)

Tus 2021 Mart imtahanına düşmüş səhv və şərti düzgün tərtib olunmamış suallar

: 24 Mar 2021, 21:32
yazdı: SysAdminstrator
2021 mart, TUS imtahanı artıq geridə qaldı. İmtahanda yalnız 2 problemli sual düşdü, bu suallardan birinin ümumiyyətlə doğru cavabı verilməyib, ikinci sualın isə şərti düzgün tərtib olunmamışdır.

Çox maraqlıdır ki, hər iki problemli sual da biokimya fənnindən gəlmişdir. Sualların nömrələri 33 və 54-dür.

33-cü sualdan başlayaq. Bu sualın ümumiyyətlə doğru cavab verilməmişdir. Sualın özü:
 
Resim

ÖSYM tərəfindən sualın cavabı kimi C veriilib. Lakin, serotonin sitezində də NADFH-ın iştirak etdiyi bizə məlumdur. Serotonin və ya digər adı ilə 5-hidroksitriptamin orqanizmin müxtəlif toxumalarında sintez oluna bilir və triptofanın (aminturşu) hüceyrədaxili katobolizmi nəticəsində yaranır. Proses 2 mərhələdə baş verir:

1) Triptofan triptofan-5-hidroksilaza fermentinin təsirindən oksidləşərək 5-hidroksitriptofona çevrilir

2) 5-hidroksitriptofan aromatik aminturuşuların dekarboksilazası tərəfindən dekarboksilləşərək serotoninə çevrilir

Burda 1-ci mərhələ çox önəmlidir, çünki birinci mərhələnin gedə bilməsi üçün reaksiyaya molekulyar oksigen və tetrahidrobiopterin (BH4) də kofaktor olaraq iştirak etməlidir. Deməli yekun mənzərə budur:

Triptofan + O2 + BH4 + triptofan-5-hidroksilaza --> 5-hidroksitriptofan + dihidrobiopterin (BH2) + H2O 

Göründüyü kimi bu reaksiyaya girən BH4, reaksiyadan BH2 olaraq çıxır. Amma bu çevrilmə proseslərinin davamlı olaraq gedə bilməsi üçün BH2 yenidən BH4-ə çevrilməli, yəni reduksiya olunmalıdır. BH2-in BH4-ə çevrilməsini dihidrobiopterinreduktaza adlı ferment katalizə edir ki, bu ferment BH2 ni reduksiya etmək üçün NADPH-dan istifadə edir. Beləliklə, triptofanın serotoninə çevrilmə reaksiyasında NADPH mütləq iştirak edir. Beləliklə, bu sual üçün verilən cavablardan heç biri doğru deyildir. Reaksiyanı sxematik olaraq aşağıda göstərmişik:
 
Resim


Keçək 54 nömrəli suala. Bu sualın şərti tam düzgün verilməmişdir. Gəlin aydınlaşdıraq. İlk növbədə sualın özü:
 
Resim
Deməli, gördüyümüz kimi, ÖSYM doğru cavab olaraq D bəndini göstərib. Amma məsələ budur ki, koenzim A-nın kimyəvi strukturunda asetil qrupu yoxdur. Koenzim A  pantoten turşusu, yəni vitamin B5-in aktiv formasıdır.

Koenzimin A-nın kimyəvi tərkibinə daxildir:​​​​​
  • Adenin
  • Riboza-3-fosfat
  • Pirofosfat
  • Patoten turşusu
  • Betamerkaptoetilamin
Koenzim A-nın strukturunun təsviri: (qeyd etdiyim maddələr ardıcıl olaraq sağdan sola bu təsvirdə göstərilmişdir)
Resim
Gördüyünüz kimi, koenzim A-nın strukturunda asetil qrupu yoxdur. Lakin, bilirik ki, koenzim A asetil qruplarının transferində iştirak edir, asetil koenzim A-ya çevrilərək çoxsayda reaksiyalarda fermentlərin kofaktoru rolunda çıxış edir.

Beləliklə, asetil qrupu koenzim A-nın strukturuna daxil deyildir, lakin koenzim A asetil qruplarının transferini həyata keçirir. Buna görə də D bəndinin düz cavab ola bilməsi üçün, sualın şərti əslində bu cür olmalı idi:

"Koferment və transferetdiyi qrup arasında uyğunluğu müəyyən edin:"

Beləliklə, bu imtahanda düşmüş problemli suallara aydınlıq gətirdik. İmtahanı vermiş hər bir kəsə istədiyi nəticəni əldə etməsini arzulayıram.