https://www.tibbforum.com/viewtopic.php?p=3148#p3148
Növbəti sınaq tarixi: 11.05.2024
2) Sınaq saytımızda təməl və klinik fənlər üzrə aylıq limitsiz sınaqlar da mövcuddur. Ətraflı məlumat aşağıdakı linkdə:
https://tibbforum.com/viewtopic.php?p=3529#p3529
3) Bilavasitə ödəniş qaydası linki:
https://bit.ly/37YYHLX
Rezidentura canlı dəstək xəttinə qoşulmaq üçün bura klikləyin
Sayt qaydaları
Faydalı keçidlər:
1) Təməl fənlər üzrə online rezidentura hazırlığı
2) Klinik fənlər üzrə online rezidentura hazırlığı
Hipovolemik şoka düşən birinə necə yardım edə bilərik?
Baxış sayı: 1004Post N1: Travmatik, hemorragik ve yanıq şokları birlikdə hipovolemik şok adlandırılır. Müharibədə yaralıların ölməsinin əsas səbəbidir.
Müalicə prinsipləri eynidir və calişacam növbəti postlarda müalicə barədə yazam. Bu postda isə səbəblər və patogenez barədə danışmaq isteyirəm hələ ki. Yəni şok nəyə deyilir? Nəyə görə şok baş verir? Tutaq ki əsgər 2 litr qan itirmişdi, biz də o qanı ona köçürsək o sağ qalarmı? Xəstə qan köçürməyimizə baxmayaraq niyə pisləşir? Ölümə səbəb nə olur? Yəni tədricən öyrənəcəyik sizlə. Başladıq.
Hipovolemik şok nədir? Kəskin qanitirmə və damardaxili maye çatımazlığı səbəbindən ürəye gələn qanın həcminin azalması, ürəyin toxumalara kifayət miqdarda qanı pompalaya bilməmesi ilə proses başlayır. Toxumalara oksigen və qida qan vasitesilə gəlirdi, ona görə toxumalarda oksigen və qida çatişmazlıgı yaranır və çoxsaylı hüceyrə ölür. Bütün orqanlarda çatişmazlıq yaranır- multiorqan çatımazlıq deyilir buna. Toxumada oksigenin azalmasi ilə dedik ki hüceyrələr ölür. Öldükdə onların içindən vazoaktiv -damarlara təsir edən maddeler çıxır.
Bunlardan birincisi histamindir. O hem damar genişləndiricidir. Həm də damar keciriciliyini artırır. Damarların divarını aşsüzənə döndərir. Yəni xəstə cəmi tutaq ki 2 litr qan itiribsə və şoka düşübsə histaminin sayesində bu itki 2 və daha artıq qata çıxır. Damar keçiriciliyi artdığı ücün, yəni damar divarı aşsüzənə çevrildiyi üçün qanın maye hissəsi hüceyrəarası mühitə kecir deyə daha da hipovolemiya dərinleşir. Damarların daxili boş qalır.
Lizosomal enzimlər də çıxır ölü hüceyrələrdən. Bunlar kininləri aktivləşdirir. Məsələn kininlərin bir növü bradikinin. Yəqin hardasa eşitmisiz bu maddəni. Güclü damar genişləndiricidir. Xəstənin arterial tezyiqini histaminlə birlikdə bu salır.
Bir digər madde: Miokard depressiya faktoru. Qansız qalmış pankreasdan çıxır bu maddə. Ürək əzələsinin yığılma qabiliyyətini azaldır. Nəticədə onsuz da ağır olan xəstə bu maddəyə görə daha da agirlaşır.
Həlelik bunu oxudugunuz üçün teşəkkür. Davamını istəsəniz yazaram növbəti postlarda.
Post N2. Bundan əvvəlki postu oxuyun. Hipovolemik şokun əmələ gəlməsi mexanizmini orda izah etmişəm. İndi isə əlamətlərini yazım. Nədən biləcəyik ki bu xəstədə artıq şok başlayıb yoxsa yox.
1. Xəstənin huşu özündə olmur. Sayıqlaya bilər. Hallusinasiyalar görə və eşidə bilər. Nə soruşsanız ya cavab verməyəcək ya da əlaqəsiz sözlər ya səslər çıxaracaq. Yaralandığı nahiyəsinə heç baxmayacaq, ağrı onu narahat etməyəcək. O harda olduğunu, günün hansı vaxtını, hətta adının nə olduğunu bilməyəcək.
2. Diaforez. Yəni bütün bədənin çox güclü tərləməsi. Paltarları, saçı və dərisi su içində olur. Bu simpatik sinir sisteminin aktivləşməsinə görədir. Dəridəki tər vəziləri yeganə vəzlərdir ki onlar simpatik sinir sistemi ilə aktivləşir.
3. Taxikardiya. Nəbzin 120 dən çox olması. Boynu sınmış xəstədə əksinə bradikardiya olacaq.
4. Hipotenziya.Sistolik arterial təzyiqin 90 dan aşağı olması lazımdır ki şok olduğu təsdiqlənsin.
5. Taxipnea. Tənəffüs hərəkətlərinin sayının çox olması. Bu toxuma hipoksiyasına görə tənəffüs mərkəzinin qıcıqlanmasındam yaranır.
6. Toxuma perfuziyasının pozulması. Yəni kapillyarların qansızlaşması. Bunu nədən biləcəyik. Xəstənin dırnağını sıxırıq, çəhrayı rəng ağarır. Buraxdıqda 5 saniyə ərzində çəhrayı rəng geri qayıdır. Əgər bu 5 saniyədən uzun sürürsə toxuma hipoperfuziyasını göstərir.
Bunları yazdım ki hər güllə yarası almış xəstəyə hipovolemik şok müalicəsini başlamayasız. Növbəti postlarım hipovolemik şokun müalicəsi barədə olacaq.
Post N3. Bundan əvvəlki postları oxudunuzsa artıq hipovolemik şokun nə olduğunu bilirsiz, diaqnoz qoymusuz. İndi keçək müalicəyə.
Hərbi tibb sistemi mülküdən fərqlidir. Əvvəlcə ona əsgər yoldaşları yardım edir. Həmin vaxt əsgərin xarici qanaxması saxlanılmasına çalışılır, onu immobilizasiya edirlər və narkotik anaıgetiklə ağrısızlaşdırırlar. Daha sonra tibb işçilərinin ixtisaslı yardımı başlayır. Xəstə xərəyə qoyulur və hərbi ambulansa çatdırılır. Yardımlar aşağıdakı ardıcıllıqla getməlidir.
1. İlk olaraq yuxarı tənəffüs yollarının açıq olmasına çalışmalıyıq. Xəstənin ağzi qanla, qusuntu ilə dola bilər. Huşsuz xəstədə dil öz ağırlığı ilə arxaya gedib qırtlaq girişini bağlaya bilər. Dərhal qan ya qusuntu sorucu ilə xaric edilir. Oksigen qoşulur. Əgər spontan tənəffüs adekvat deyilsə ya ağız boşluğundan qanaxma davam edirsə traxeyanı qorumaq üçün xəstə intubasiya edilir və süni tənəffüs aparatına qoşulur.
2. Yuxarıdakılarla eyni vaxtda xəstənin damarları axtarılır və 2 iri ( yaşıl ya çəhrayı rəngli) damar kateterləri qoyulur. Hər iki damardan yüksək sürətlə mayelər köçürülür. Mayelər kristalloidlər və kolloidlərə bölünür. Onların nisbəti 3 un 1 e dir. Yəni 3 pay kristalloid köçürürsüz 1 pay kolloid. Kristalloid kimi Ringer Laktata, kolloid kimi varsa albuminə, yoxdursa HES ya poligkukinə üstünluk verilir.
3. Mayeləri qoşduqdan sonra xəstənin hospitala catdirıla bilməsi üçün ona xüsusi kostyum geyindirilir. Buna MAST SUİT deyilir. Bu kostyum barədə növbəti postda.
Post N4. Bundan evvelki hipovolemik şokla bağlı olan 3 postu oxuyun. Bu postda mast suit barede melumat verecem. Duzdur bu kostyumun geyindirilmesinin faydasi tedgigatlarda tam.tesdigini tapmayib amma hazirda da genish istifade olunur.
Xestenin xarici qanaxmasi dayandirildigdan ve steril sargi qoyuldugdan, agrisizlashdirildigdan ve maye kocurulmesine bashladigdan sonra şok əleyhinə əlavə tədbir kimi bu kostyum geyindirilir. Məqsəd azalmış qanın periferiyadan sıxışdırıb mərkəzi sinir sisteminə yönləndirməkdir.
3 kamerası var. 2 ayaq və qarın kameraları. Kostumu xesteye geyindirdikdən sonra bu kameralara hava ayaqla işləyən nasosla doldurulur. Hər kamera 104 mm.c.sutununa qədər hava ilə doldurula bilər. Lakin 30-40 mm.c.sut na qədər doldurmaq kifayetdir.
Bu kostyumu vaxtından əvvəl ( lazımi miqdarda maye köçürməzdən əvvəl) boşaltmaq olmaz.
Əvvəlcə qarın nahiyəsindəki pnevmatik kamera boşaldılır. Üstündə bunun üçün kran var. 30 dəq ərzində tədricən hava azaldılır. Əgər kameranı boşaltdlqda arterial təzyiq 5 mm c sut enirsə kostyumun kameralarını boşaltmağın hələ tez oldugu ve maye kocurməyin davam etdirməyin vacibliyiyini gosterir.
Link: | |
Linki gizlət |
Bu başlığı görüntüləmiş son 100 üzv:
Mehemmed125, Aysu, DoktorBey, dr.rashad, rojinn, Tural9999, Ruhəngiz, Coşqun, QeribEliyev, Dr99v, Mənsur, Elsenterter, Ceylan, Ceyl, Coşqun Adilov, MəmmədovaG, abc, Vusal Asadzade, Ülkərr, Amina4, Gülər123456, Fedaye, Rzzd_7, Aynurraa, kanan_.444, Alone.Dark, Tony Stark, Gulcohre, Dr.GeeK156, Dr.Anar, Sedra, Karl Max, Əfruz, Drlife, Mero, Aişə25, cavidhuseynov50, Resul123a, Sabina Majnunlu, Nuranə, guler zeynalli, Könülmva, rentgensurgeon, Aqil hummet, Həbibova, Sevda Şirinli, Agshin, 112233, Lamiə, Dr. Z, Dr.Fidan, MAP, Horseman, nyl, Şəmi, nurana, Nərgiz_Əliyeva, dr.95, Kamilə, Rashad, Saniya, mamedcobain, Məmmədovaabuzər, haydarhuseyn1997, zaman.xelilov
-
- Oxşar başlıqlar
- Cavablar
- Baxış sayı
- Sonuncu post
-
- 6 Cavablar
- 1253 Baxış sayı
-
Sonuncu post yazdı: dr.rashad
-
- Məlumat
-
Online istifadəçilər
Hal-hazırda bu forumu görüntüləyən istifadəçilər: Qeydiyyatdan keçmiş online istifadəçi yoxdur və 3 qonaq istifadəçi